Overschrijding geluidsgrenswaarde en overtreding baangebruik op Schiphol
In 2023 heeft luchthaven Schiphol de geluidsgrenswaarde bij handhavingspunt 25 (Uithoorn) met 19% overschreden. Ook is op de luchthaven 1 van de regels voor het baangebruik overtreden. Mogelijk wordt hierdoor niet voldaan aan de voorwaarden voor anticiperend handhaven van het Nieuwe Normen en Handhavingsstelsel (NNHS). De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) onderzoekt deze constateringen en treedt indien nodig handhavend op. Dit staat in de handhavingsrapportage die de inspectie vandaag heeft gepubliceerd.
Luchthavenverkeersbesluit
Voor Schiphol gelden normen voor geluid, het maximum aantal nachtvluchten, de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen (emissies) en de veiligheid voor de omgeving (externe veiligheid). Daarnaast gelden er regels voor het baan- en routegebruik en voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen op het luchtvaartterrein. Deze normen en regels staan in het Luchthavenverkeerbesluit Schiphol (LVB). De ILT controleert op de naleving van het LVB door Schiphol, Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en de luchtvaartmaatschappijen. Na afloop van ieder gebruiksjaar (periode 1 november tot en met 31 oktober) stelt de inspectie een handhavingsrapportage op met de resultaten van haar toezicht.
Anticiperend handhaven
Op aanwijzing van de minister van Infrastructuur en Waterstaat handhaaft de ILT anticiperend op het NNHS, zoals vastgelegd in de ontwerpwijziging van het LVB. Dit betekent dat de inspectie geen maatregelen aan de sector oplegt bij overschrijdingen van de grenswaarden in handhavingspunten als de overschrijdingen het gevolg zijn van het vliegen volgens de NNHS-regels. Het gaat om 4 regels voor strikt preferentieel baangebruik. In 2023 was sprake van een overschrijding van een grenswaarde en een overtreding van een regel voor het baangebruik.
Geluid
Voor het vliegverkeer van en naar Schiphol gelden geluidsgrenswaarden voor de totale hoeveelheid geluid en voor de lokale hoeveelheid geluid in een aantal vaste handhavingspunten rondom Schiphol. In gebruiksjaar 2023 is de grenswaarde voor de geluidbelasting in handhavingspunt 25 (Uithoorn) overschreden met 19%. Bij alle overige handhavingspunten is Schiphol binnen de geluidsnormen gebleven.
Emissies en externe veiligheid
Voor Schiphol gelden grenswaarden voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen door vliegtuigen (emissies). Het gaat hierbij om relatieve normen voor koolmonoxide (CO), stikstofoxiden (NOx), vluchtige organische stoffen (VOS), zwaveldioxide (SO2) en fijnstof (PM10). De uitstoot van stoffen bleef in gebruiksjaar 2023 onder de grenswaarden. Dit geldt ook voor de externe veiligheid.
Nachtvluchten
Op Schiphol mogen ieder gebruiksjaar niet meer dan 32.000 nachtvluchten door handelsverkeer plaatsvinden. Het aantal nachtvluchten was in het afgelopen gebruiksjaar 24.533; dit is een toename van 3% ten opzichte van gebruiksjaar 2022.
Baan- en routegebruik
In 2023 is door gezagvoerders 9 keer afgeweken van vertrekroutes voor de nacht. De ILT heeft de betreffende luchtvaartmaatschappijen een waarschuwingsbrief gestuurd. LVNL heeft de regels voor het routegebruik niet overtreden. De inspectie constateerde echter wel 1 overtreding van de regels voor het baangebruik door LVNL en heeft hierover een waarschuwingsbrief gestuurd.
Gebruik hulpmotoren
Het onnodig gebruik van de APU (auxiliary power unit, hulpmotor van een vliegtuig die op kerosine werkt) leidt tot ongewenste emissies op de luchthaven. Vermindering is in het belang van de luchtkwaliteit. Volgens de Wet luchtvaart is Schiphol verplicht om minimaal 61 vliegtuigopstelplaatsen (VOP’s) uit te rusten met alternatieve, schonere voorzieningen. Aan het eind van gebruiksjaar 2023 waren 26 VOP’s hiervan voorzien.
Sinds juli 2023 controleert de ILT op deze 26 VOP’s op het tijdig uit- en aanzetten van de APU door de gezagvoerder Deze controles hebben geleid tot 10 waarschuwingen aan luchtvaartmaatschappijen, een grondafhandelaar en de luchthaven Schiphol. Aan 2 luchtvaartmaatschappijen, te weten KLM en Delta Air Lines, heeft de ILT een last onder dwangsom opgelegd om ongeoorloofd APU-gebruik in de toekomst te voorkomen.
Staat van de Luchtvaart
De belangrijkste resultaten van het toezicht door de ILT op Schiphol en de regionale luchthavens worden ook opgenomen in de Staat van de Luchtvaart. Deze wordt in het eerste kwartaal van dit jaar door de minister van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer aangeboden.