Situatie Selibon zorgwekkend, complex en urgent
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) constateert in haar inspectierapport ‘Vergunningverlening, toezicht en handhaving bij Selibon Lagun’ dat de situatie bij het afvalcentrum en de stortplaats op Bonaire zorgwekkend, complex en urgent is. “Er is sprake van risico’s voor het milieu (lucht, bodem, grondwater en brand) die wekelijks toenemen”, zo schrijft de ILT. Uit een recente wetenschappelijke studie blijkt bovendien dat het zeewater in de baai Lagun vlakbij Selibon is verontreinigd, onder andere met zware metalen. Experts geven aan dat het aannemelijk is dat er risico’s voor de natuur en volksgezondheid zijn.
De ILT voerde van 27 tot en met 30 augustus 2024 een extra inspectie op Bonaire uit. Deze inspectie richtte zich op de vergunningverlening, het toezicht en de handhaving (VTH) door het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) bij Selibon, locatie Lagun. De tekortkomingen in het VTH-proces leiden naar het oordeel van het inspectieteam tot aanzienlijke milieurisico’s en tot mogelijke risico’s voor de volksgezondheid. Zo beschikt Selibon niet over een dekkende Hindervergunning/vergunning Wet vrom BES. De stortplaats is niet vergund, niet voorzien van een omheining en het storten van afval vindt vrijwel ongecontroleerd plaats.
Milieurisico's
Op het terrein staan 9 ongekoelde zeecontainers met biomedisch afval dat niet verbrand kan worden, omdat de verbrandingsinstallatie na klachten van de omwonenden is stopgezet. Het afval in deze containers is gedeeltelijk verpakt in afgesloten vaten en gedeeltelijk verpakt in plastic afvalzakken. Het aantal containers groeit en sommige containers staan er al langer dan een jaar. Meerdere containers verkeren in slechte staat.
Asbest
Ook staan er 19 containers met asbesthoudend materiaal. Een deel van dit materiaal heeft geruime tijd en onvoldoende verpakt buiten de containers gelegen waardoor asbestverontreiniging van de bodem zou kunnen plaatsvinden. Omdat de stortplaats niet beschikt over bodembeschermende voorzieningen spoelen verontreinigende stoffen vervolgens via regenwater uit naar de bodem en het oppervlaktewater.
Daarnaast hebben er sinds maart 2024 meerdere branden gewoed op de stortplaats. Deze branden zijn nog niet volledig geblust waardoor er voortdurend nieuwe brandjes ontstaan die tot rook- en stankoverlast leiden.
Vervolg
Gezien de ernst van de constateringen stuurt de ILT de inspectieresultaten aan de waarnemend Rijksvertegenwoordiger van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Hij is het bevoegde gezag en kan naar aanleiding van de conclusies van de ILT vervolgstappen nemen richting het Openbaar Lichaam Bonaire (OLB) om te zorgen dat het bestuur de situatie snel en gericht aanpakt.
Rol ILT
Vanaf 1 april 2024 moeten bedrijven op Bonaire, Sint Eustatius en Saba zich houden aan de milieuregels uit het Inrichtingen- en activiteitenbesluit BES (IAB BES). Deze regels zijn een actualisering van de lokale Hinderverordeningen en bedoeld om de leefomgeving van de inwoners van Caribisch Nederland beter te beschermen. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is de toezichthouder van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Met 1.600 medewerkers werkt de ILT dagelijks aan veiligheid, vertrouwen en duurzaamheid in transport, infrastructuur, milieu en wonen.