Rookmelders zonder CE-markering of prestatieverklaring

Factsheet | 11-03-2025

De aanleiding voor het project was de nieuwe wettelijke verplichting vanuit het Bouwbesluit dat sinds 1 juli 2022 verplicht dat elke verdieping van een woning een rookmelder moet hebben. Deze plicht is nu opgenomen in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl).

Wettelijke eisen voor rookmelders

In de CPR staat dat bedrijven moeten aantonen welke prestaties hun bouwproducten leveren. Rookmelders die vallen onder de geharmoniseerde norm EN 14604:2005 + A1:2008 (hierna EN 14604) moeten, volgens de CPR, bij het in handel brengen of op de markt aanbieden een CE-markering hebben. Met een CE-markering verklaart de fabrikant dat de prestaties van het product overeenkomen met de belangrijkste kenmerken die op de prestatieverklaring staan.

De prestatieverklaring geeft consumenten en professionals inzicht in de specifieke prestaties van het product, zoals de gevoeligheid en responstijd. De specifieke prestaties zijn vastgesteld volgens de juiste Europese technische specificatie. Op basis hiervan kan de koper bepalen of het product voldoet aan de gewenste eisen. De ILT ziet streng toe op naleving van deze regels en kan zowel bestuurlijke als strafrechtelijke maatregelen nemen bij overtredingen.

Resultaten van de inspecties

Tussen oktober 2021 en april 2024 controleerde de ILT rookmelders op naleving van de Europese Verordening bouwproducten (CPR). Tijdens het project zijn 43 verschillende rookmelders steekproefsgewijs gecontroleerd bij 27 bedrijven. De gecontroleerde bedrijven zijn fabrikanten, importeurs en distributeurs. Bij distributeurs werd gecontroleerd op de aanwezigheid en juistheid van zowel de CE-markering als de prestatieverklaring (DoP). Ook werd er gecontroleerd of het product de instructies en informatie over de veiligheid had.

Bij importeurs en fabrikanten werd ook het technisch dossier gecontroleerd. In dit technisch dossier werd gekeken naar de initiële typetesten (ITT) ter onderbouwing van de prestatieverklaring, de productiecontrole in de fabriek (FPC) en of er een Certificaat van Prestatiebestendigheid gegeven kon worden. Zonder een goede onderbouwing van de prestaties kan niet worden vastgesteld of het product veilig en betrouwbaar is. Dit vormt een risico voor de consument.

Tijdens de inspectie werden er problemen geconstateerd op het gebied van de CE-markering, prestatieverklaring, initiële typetesten en fabrieksproductiecontrole.

De belangrijkste resultaten van de inspecties zijn:

• Bij 1 rookmelder ontbrak de CE-markering volledig. Na tussenkomst van de ILT heeft de fabrikant vrijwillig de rookmelders bij afnemers teruggehaald en vernietigd. De ILT heeft de uitvoering van deze maatregelen gecontroleerd. Met het ontbreken van een CE-markering kan de veiligheid en de werking van deze rookmelders niet worden gegarandeerd.
• Bij 6 rookmelders was de CE-markering wel aanwezig, maar ontbrak de verplichte prestatieverklaring. Zonder prestatieverklaring kan de prestatie van het product op essentiële kenmerken niet worden vastgesteld en daarmee kan niet worden bepaald of het product aan de wettelijke eisen voldoet. 3 distributeurs en 3 fabrikanten stopten vrijwillig de verkoop van deze rookmelders. Omdat deze producten wel een herleidbaar Certificaat van Prestatiebestendigheid hadden en daardoor een laag risico vormen voor de veiligheid, is besloten dat eindgebruikers niet geïnformeerd hoefden te worden.
• Bij 4 rookmelders bleek het Certificaat van Prestatiebestendigheid niet op de naam van de fabrikant te staan die het product in de handel brengt. Hierbij was namelijk de naam van de oorspronkelijke producent overgenomen. Hoewel dit niet correct is, was het certificaat wel herleidbaar. Dit zorgt ervoor dat de prestatiebestendigheid gegarandeerd is en de onderbouwing van de prestaties op de prestatieverklaring voldoende betrouwbaar is.
• In het algemeen viel op dat meerdere typen rookmelders op 1 prestatieverklaring waren vermeld. Dit is niet toegestaan. Per producttype moet 1 prestatieverklaring zijn opgesteld. Het is wel toegestaan om meerdere prestatieverklaringen te combineren op 1 document, bijvoorbeeld in een tabel. Belangrijk hierbij is dat er voor iedere productvariant apart en duidelijk het nummer van de DoP, de identificatiecode en de aangegeven prestatie(s) worden vermeld.

Aanvullende tests in een testlaboratorium

Na de objectinspecties zijn 9 rookmelders geselecteerd voor aanvullende tests in een bevoegd testlaboratorium. Deze rookmelders werden getest op 4 veiligheidseisen uit EN 14604 voor rookmelders: richtingsafhankelijkheid, initiële gevoeligheid, brandgevoeligheid en geluidsoutput.

De belangrijkste bevindingen van deze verificatietesten zijn:

• Alle 9 rookmelders voldeden aan de eisen voor richtingsafhankelijkheid, initiële gevoeligheid en brandgevoeligheid.
• 1 rookmelder voldeed niet aan de norm voor geluidsoutput. Omdat het om een hoog risicovol product gaat, heeft de fabrikant na tussenkomst van de ILT alle rookmelders van dit type teruggeroepen en vernietigd. Dit geldt voor zowel de verkochte exemplaren als de voorraad.

ILT waakt over de veiligheid van consumenten

Door regelmatig producten te controleren op veiligheidseisen draagt de ILT bij aan de bescherming van consumenten en het vertrouwen in de markt. De ILT zal ook in de toekomst controleren of rookmelders voldoen aan de Europese regelgeving en veilige prestaties leveren.