Resultaten inspecties bij chemische bedrijven
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de Wet precursoren voor explosieven (Wpe). Het doel van de Wpe is het voorkomen dat iemand met slechte bedoelingen over voldoende grondstoffen beschikt om zelf explosieven te maken. Als bedrijven zich niet aan deze regelgeving houden, kan dit veiligheidsrisico’s met zich meebrengen.
Er is Europese regelgeving en Nederlandse wetgeving over het op de markt brengen en het gebruik van precursoren (grondstoffen) voor explosieven. De EU-wetgeving maakt onderscheid door de precursoren voor explosieven te verdelen over 2 verschillende lijsten met stoffen, de zogenaamde bijlagen van de EU-verordening. Voor beide lijsten gelden verschillende regels en verplichtingen.
De ILT heeft op basis van de genoemde wetgeving 27 chemische groothandelsbedrijven geïnspecteerd in het 2e en 3e kwartaal van 2024. Op basis hiervan ontvingen 20 chemische groothandelsbedrijven een waarschuwingsbrief van de ILT. Hierin staan de tekortkomingen die tijdens de inspectie zijn geconstateerd. In de brief staat ook aangegeven wat het bedrijf moet doen om de tekortkomingen weer ongedaan te maken en binnen welk termijn dit moet gebeuren. In het 2e kwartaal van 2025 zullen er herinspecties bij de chemische groothandelsbedrijven plaatsvinden.
Cijfers van de inspecties door de ILT
- 11 chemische groothandelaren verkochten lijst 1-stoffen aan particulieren die niet in het bezit waren van een vergunning. Daardoor beschikken onbevoegden over grondstoffen waarmee explosieven gemaakt kunnen worden. Dat is een risico.
- 18 chemische groothandelaren controleerden niet de identiteit van de klant bij de transacties. 13 van deze groothandelaren deden geen onderzoek naar het beoogde eindgebruik van de precursor. En registreerden dit dus ook niet. De chemische bedrijven hebben een verificatieplicht. Zij moeten bij iedere transactie het legitimatiebewijs van de klant controleren. En controleren en registreren of het eindgebruik van de precursor overeenkomt met de bedrijfsactiviteiten van de klant.
- 6 chemische groothandels hadden het eigen personeel niet opgeleid of op de hoogte gesteld van de wet- en regelgeving. Bedrijven moeten hun personeel uitleg geven en trainen zodat zij de verplichtingen kennen en toepassen die gelden bij het verhandelen van precursoren. Ook hadden 2 chemische groothandels een andere marktdeelnemer niet naar behoren geïnformeerd. Een marktdeelnemer is een natuurlijke persoon of rechtspersoon die precursoren op de markt aanbiedt. Dat kan offline dan wel online zijn, waaronder ook op online marktplaatsen. De chemische groothandel moet de marktdeelnemer informeren dat het product dat te koop is, een precursor voor explosieven is waarvoor regels en verplichtingen gelden.
- 5 chemische groothandels waren niet (voldoende) op de hoogte van de meldplicht ‘verdachte transacties’. Om illegale vervaardiging van explosieven te voorkomen en op te sporen, geldt er een meldplicht bij verdachte transacties. Chemische bedrijven moeten deze binnen 24 uur melden bij het meldpunt verdachte transacties van de Belastingdienst.