Resultaten inspecties wapenhandelaren met explosieven
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van de Wet explosieven civiel gebruik (Wecg). Als bedrijven zich niet aan de wet- en regelgeving houden, kan dit maatschappelijke veiligheidsrisico’s met zich meebrengen.
De Wecg vereist een erkenning voor het vervaardigen, in de handel brengen, gebruiken, opslaan en overbrengen van explosieven voor civiel gebruik. Dit betekent dat iedereen die activiteiten uitvoert met explosieven, een Wecg-erkenning moet hebben. Explosieven worden bijvoorbeeld gebruikt bij evenementen, in een productieproces of voor het gecontroleerd opblazen van gebouwen.
De Wecg is bedoeld voor alle bedrijven in Nederland die bovenstaande activiteiten met explosieven uitvoeren. Kruit valt onder de noemer explosieven. Vandaar dat wapenhandelaren die kruit verkopen zich moeten houden aan de geldende wet- en regelgeving. Het niet houden aan de wet- en regelgeving vergroot de kans dat onbevoegden over kruit kunnen beschikken.
Uitgevoerde inspecties door de ILT bij wapenhandelaren
Alle wapenhandelaren in Nederland die los kruit verkopen, vallen onder de Wecg. De ILT heeft in het laatste kwartaal van 2023 tot juni 2024 al deze wapenhandelaren geïnspecteerd.
Bij meer dan driekwart van de geïnspecteerde wapenhandelaren heeft de ILT tekortkomingen geconstateerd.
Op basis van deze inspecties ontvingen 28 wapenhandelaren een waarschuwingsbrief van de ILT. In deze waarschuwingsbrief staat omgeschreven wat de tekortkoming (overtreding) is en wat de bedrijven moeten doen om deze tekortkoming op te heffen.
In bijna alle gevallen zijn de tekortkomingen binnen de gestelde termijn van 3 maanden opgeheven. In 1 geval is er een last onder dwangsom (LOD) opgelegd. Dit betrof een wapenhandelaar die kruit verkocht aan personen zonder Wecg-erkenning. De wapenhandelaar had hiervoor al eerder een waarschuwingsbrief ontvangen.
Cijfers van de inspecties
‘Gemeentelijke’ overbrengingsvergunning
Er zijn verschillende soorten overtredingen geconstateerd. Wat flink tekortschiet is de aanwezigheid van de verplichte ‘gemeentelijke’ overbrengingsvergunning. De overbrengingsvergunning wordt afgegeven door de gemeente waar de opslag van kruit plaatsvindt of waar het transport van kruit naartoe gaat. 50% van de geïnspecteerde bedrijven was niet in het bezit van deze vereiste overbrengingsvergunning. Het risico van het ontbreken van een overbrengingsvergunning is dat er geen zicht is op waar kruit ligt opgeslagen of waar het kruit naartoe wordt getransporteerd.
Wecg-erkenningen voor personeel
28% van de wapenhandelaren was niet in het bezit van de benodigde Wecg-erkenningen voor hun personeel. Een wapenhandelaar heeft deze erkenning nodig om kruit te mogen verhandelen. Ook het personeel dat bij een wapenhandelaar werkt en de beschikking kan hebben over kruit moet een erkenning hebben. De overtredingen betrof vooral het personeel dat geen Wecg-erkenning had. De Wecg-erkenning wordt afgegeven door de afdeling Korpscheftaken van de politie. Voordat een Wecg-erkenning wordt afgegeven, wordt er onder andere een screening op de persoon uitgevoerd door de politie. Wanneer een Wecg-erkenning ontbreekt, is er een groter risico aanwezig dat personen van niet onbesproken gedrag kunnen beschikken over kruit.
Intracommunautaire overbrengingsvergunning
6% van de geïnspecteerde wapenhandelaren had geen intracommunautaire overbrengingsvergunning. Met deze vergunning is er toestemming om explosieven van en naar andere EU-landen te mogen vervoeren. Een intracommunautaire overbrengingsvergunning moet bij de ILT worden aangevraagd wanneer het transport in Nederland eindigt of wanneer het Nederland doorkruist.
Kruit in opslag zonder CE-keurmerk
10% van de geïnspecteerde wapenhandelaren had kruit in opslag zonder CE-keurmerk. Elk explosief moet zijn voorzien van een CE-keurmerk met Europese veiligheidseisen. Alleen erkende instanties kunnen dit keurmerk verlenen. Bij het ontbreken van een CE-keurmerk bestaat de kans dat het kruit niet de juiste Europese veiligheidseisen heeft waardoor het onveilig is.
Verkoop kruit aan niet-Wecg erkenninghouders
6% van de geïnspecteerde wapenhandelaren verkocht kruit aan niet-Wecg erkenninghouders. Kruit mag alleen worden verkocht aan afnemers die in het bezit zijn van een Wecg-erkenning. Deze erkenning geeft toestemming om kruit en explosieven in bezit te hebben. De afdeling Korpscheftaken van de politie geeft deze erkenningen af. Ook hier wordt een erkenning pas afgegeven nadat er een screening is gedaan door de politie.
Resultaten Wecg-inspecties
Onderstaande grafiek geeft de tekortkomingen weer als resultaat van de Wecg-inspecties. Als u met de muis over het figuur gaat, ziet u de percentages.
Tekortkomingen
| Tekortkomingen | |
|---|---|
| Geen overbrengingsvergunning | 50% |
| Geen WECG-erkenning | 28% |
| Misbruik WECG-erkenning (verkoop aan niet WECG-erkenden) | 6% |
| Geen intracommunitaire overbrenging | 6% |
| Kruit zonder CE-markering | 10% |