Nieuwsbrief onbemande luchtvaart specifiek april 2025

Nieuwsbrief | 16-04-2025

Nut en noodzaak van het testen van contingency- en emergencyprocedures

Als operator bent u verplicht om de geschiktheid van uw contingency- en emergencyprocedures aan te tonen bij het vliegen onder PDRA of SORA. Dit is vastgelegd in UAS.SPEC.050 en verder uitgewerkt onder punt 4.1 in de PDRA’s en in OSO #14 van SORA. Dit kunt u aantonen door:

• Testvluchten
• Simulaties
• Andere methoden met goedkeuring van de ILT-Luchtvaartautoriteit

Wat is het doel?

Als operator heeft u de vrijheid om uw eigen procedures te ontwikkelen. Het testen van deze procedures is onmisbaar om te checken of de theoretische procedures in de praktijk ook effectief zijn. Daarnaast kunt u door deze oefeningen controleren of de procedures echt aansluiten op uw specifieke operationele omstandigheden.

Operators gebruiken vaak standaardprocedures van consultants, terwijl eigen procedures beter kunnen aansluiten op uw situatie. Tijdens simulaties kan bijvoorbeeld blijken dat een belangrijke stap wordt overgeslagen. Of dat de procedure niet goed aansluit bij de specifieke omstandigheden van uw operatie. Daarnaast vergroot regelmatig oefenen de vaardigheid en effectiviteit in echte (nood)situaties, zodat u snel en passend kunt reageren.

Is dit geen taak voor de consultant?

Volgens UAS.SPEC.050 ligt de verantwoordelijkheid voor passende operationele procedures bij de operator, niet bij de consultant. Hoe de passendheid kan worden aangetoond is verder uitgewerkt in de PDRA’s en in OSO #14.

Hoe realistisch moet een simulatie zijn?

Net zoals een verkeersvlieger niet zijn motor opzettelijk in brand steekt voor een oefening, hoeft u dat ook niet met uw drone te doen. In plaats daarvan kunt u de procedure nadoen, bijvoorbeeld door ‘brand’ te roepen en de volgende stappen te volgen. Niet alle procedures kunnen in de praktijk getest worden: in zulke gevallen kunt u een tabletop-exercise uitvoeren.

Een tabletop-exercise is een oefening waarbij betrokken partijen, vaak rondom een tafel, een bedacht crisis-scenario doornemen om procedures te testen en communicatie te verbeteren, zonder fysieke middelen in te zetten.

Het belang van serieuze simulatie bij veilige drone-operaties

Het draait om houding en gedrag: u hebt de kans om dit met de nodige zorg en toewijding aan te pakken. Volgens artikel 5.3 van de Wet Luchtvaart is het van groot belang dat deelname aan het luchtverkeer geen gevaren oplevert voor personen of zaken. Het zorgvuldig checken van de effectiviteit van procedures speelt hierin een cruciale rol, zodat de veiligheid van alle luchtgebruikers gewaarborgd blijft. Samen bouwen we aan het behoud van een veilig luchtruim voor iedereen.

Werkt u nog volgens het operationeel handboek?

De ILT-Luchtvaartautoriteit voert regelmatig audits en inspecties uit bij operators met een exploitatievergunning. Tijdens deze audits constateert de ILT-Luchtvaartautoriteit dat veel onderdelen op orde zijn. Over het algemeen houden OA-houders zich goed aan de regels en is er de wil om het goed te doen. Dat verdient een groot compliment. Toch zijn er bij de meeste audits wel verbeterpunten op te merken. De ILT-Luchtvaartautoriteit ziet een trend ontstaan en vindt het belangrijk om hier collectief op te wijzen. Op deze manier kunnen operators die zich hierin herkennen dit proactief oplossen. 

Operationele Handboeken

Bij de aanvraag van een vergunning wordt veel gebruik gemaakt van diensten van consultants. Bijvoorbeeld voor het opstellen van een operationeel handboek, omdat dit ingewikkeld en tijdrovend kan zijn. Tijdens audits blijkt dat handboeken vaak niet aansluiten bij de behoefte en werkwijze van de operator. Het is en blijft de verantwoordelijkheid van de operator om alles wat het handboek voorschrijft op te volgen. Daarom is het essentieel om te weten wat er in het handboek staat en zeker te stellen dat de inhoud van het handboek past bij uw organisatie. Als operator bent u namelijk altijd zelf verantwoordelijk voor de inhoud van uw handboek.

Veiligheidsverklaring

Een andere veelvoorkomende constatering is dat de veiligheidsverklaring niet is ondertekend door de accountable manager. Volgens AMC1 UAS.SPEC.030(3)(e) is het verplicht om een ondertekende veiligheidsverklaring (vaak safety statement genoemd) op te nemen in het handboek.

Wijzigingen

U kunt zelf kleine wijzigingen aanbrengen in uw operationeel handboek. Bijvoorbeeld een update in personele bezetting of kwalificatie, bezoekadres, of nieuwe toestellen. U moet dan een update ter kennisgeving aanleveren via ILTdocumentmanagement@ilent.nl. Hier hoeft u niet voor te betalen. Noteer wel de updates in de revisietabel, en zorg dat ook het versienummer van het handboek geüpdatet wordt. Wanneer in één of meer van de onderstaande onderwerpen een update wordt gedaan, moet u ook opnieuw uw declaratieformulier indienen.

• UAS technical requirements
• Organisation/Operational requirements
• Qualification of crew
• Qualification of maintenance staff

Wanneer sprake is van een belangrijke aanpassing die mogelijk tot een wijziging aan de OA leidt, geldt het volgende:

• Moet er alleen tekst in de vergunning aangepast worden als gevolg van de wijziging, bijvoorbeeld de contactpersoon? Dan zijn er administratieve kosten aan verbonden.
• Verandert de operatie inhoudelijk en moet de SORA, het handboek of andere documentatie opnieuw bekeken worden? Dan is het een wijziging van de vergunning met het bijbehorende tarief.
• Staat het niet op de vergunning en hoeft er niets beoordeeld te worden? Dan kost het niets.

Onthoud: Het handboek is van en voor de operator, en wat in het handboek staat moet ook echt in de praktijk worden uitgevoerd.
 

Nieuwe mogelijkheden voor generieke BVLOS-operaties

Vanaf nu kunt u een generieke vergunning aanvragen voor drone-operaties die buiten het zicht van de piloot plaatsvinden (Beyond Visual Line of Sight, BVLOS) boven een gecontroleerd grondgebied in atypisch luchtruim. Lees hier meer over de mogelijkheden en voorwaarden.

Zo houdt u uw drone-operaties digitaal veilig

Als drone-operator in de specifieke categorie verzamelt u regelmatig gevoelige gegevens. Denk hierbij aan foto's, video's, locatiegegevens en vluchtinformatie. Deze data kan aantrekkelijk zijn voor hackers en kwaadwillenden. Daarom is het belangrijk om uw systemen en opgeslagen gegevens goed te beveiligen.

Cyberaanvallen kunnen leiden tot het lekken of verlies van bedrijfsgevoelige informatie, financiële schade en reputatieschade. Hoewel onderstaande maatregelen misschien bekend lijken, zijn ze noodzakelijk om uw digitale weerbaarheid te vergroten:

• Gebruik sterke, unieke wachtwoorden en tweefactor-authenticatie.
• Houd de software van drones en bijbehorende apparatuur altijd actueel.
• Versleutel gevoelige gegevens tijdens opslag en verzending.
• Maak regelmatig back-ups van belangrijke informatie.
• Zorg dat u en uw medewerkers phishingmails en andere cyberdreigingen leren herkennen.

Daarnaast treedt binnenkort de NIS2-wetgeving in werking. Deze Europese regelgeving heeft als doel de digitale weerbaarheid van organisaties te verhogen. Controleer of deze wetgeving ook voor uw organisatie geldt. Via deze quickscan kunt u bepalen in hoeverre u al aan de nieuwe eisen voldoet.

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat biedt praktische tips en hulpmiddelen om uw cybersecurity verder te versterken. Kijk op versterken cyberweerbaarheid hoe u uw organisatie effectiever kunt beschermen tegen cyberaanvallen.

Een veilige drone-operatie begint met bewustzijn en goede voorbereiding. Neem cybersecurity serieus en bescherm uw drone, uw gegevens en uzelf.

Uw mening telt!

Om het Vakinhoudelijk Overleg nog waardevoller en effectiever te maken, hoort de ILT-Luchtvaartautoriteit graag uw ervaringen en ideeën. Vul daarom deze korte enquête in en help ons om de doelstellingen, structuur en betrokkenheid van het overleg te verbeteren.

Het invullen kost slechts enkele minuten en is volledig anoniem. Alvast hartelijk dank voor uw tijd en waardevolle bijdrage!