Duurzame verpakkingen en de essentiële eisen

Wat zijn de essentiële eisen voor verpakkingen?

Bij het ontwerpen en maken van een verpakking gelden een aantal uitgangspunten en eisen, de zogenoemde essentiële eisen. Bijvoorbeeld dat een verpakking zo min mogelijk volume en een zo laag mogelijk gewicht heeft, waarbij recycling goed mogelijk is. De essentiële eisen staan in het Besluit beheer verpakkingen en in bijlage II van de Europese Richtlijn verpakkingen en verpakkingsafval. De Europese verpakkingsrichtlijn wordt op dit moment herzien. De verwachting is dat de regels strenger worden, om milieubelasting door verpakkingen te verminderen.

Voor wie gelden de essentiële eisen?

Iedereen die verpakkingen op de Nederlandse markt aanbiedt, moet zorgen dat de verpakkingen voldoen aan de essentiële eisen. Deze gelden dus niet alleen voor producenten en importeurs, maar ook voor bijvoorbeeld winkelbedrijven met hun eigen merk en distributeurs.

Het is de producent of importeur in Nederland die informatie moet geven aan de ILT. Deze zogenoemde ‘normadressaat’ is eindverantwoordelijk en daarmee de partij die moet aantonen dat verpakkingen voldoen aan de essentiële eisen.

Hoe beoordeelt de ILT of u voldoet aan de essentiële eisen?

De ILT hanteert de NEN-normen 13427 tot en met 13432. De NEN-normen geven aan hoe u kunt onderbouwen dat uw verpakking voldoet aan de essentiële eisen. Deze onderbouwing neemt u op in een verpakkingsdossier.

Wat is een verpakkingsdossier?

Voordat u een product-verpakkingscombinatie produceert, moet u eerst een aantal onderzoeken uitvoeren. Zo moet u onderzoeken of het gewicht van de verpakking omlaag kan, moet u aantonen dat de verpakking recyclebaar is en moet u aantonen dat u voldoet aan de normen voor zware metalen en gevaarlijke stoffen.

Het resultaat van deze onderzoeken leidt uiteindelijk tot de keuze van een verpakking.

U legt dus in een verpakkingsdossier uit waarom u voor een bepaalde verpakking kiest. En waarom de verpakking eruit ziet zoals deze eruit ziet.

Het is verplicht om de informatie voor het verpakkingsdossier beschikbaar te hebben. Bijvoorbeeld in uw management- of documentensysteem. Zo kunt u het altijd raadplegen. Het is namelijk belangrijk om uw verpakkingen regelmatig te beoordelen op duurzaamheid en of de bedrijfsdoelstellingen en processen hier voldoende op aansluiten.

Wat moet er in een verpakkingsdossier staan?

Uit het verpakkingsdossier moet blijken dat de verpakking voldoet aan bijlage II van de richtlijn Verpakkingen. U onderbouwt onder andere het minimaal toereikende gewicht en dus waarom de verpakking niet lichter kan. Maar ook overige claims, zoals de recyclebaarheid of herbruikbaarheid van de verpakking. Het verpakkingsdossier laat zo een afweging zien van de duurzaamheid van de verpakking.

Hoewel het nog niet in de wet staat, let de ILT ook op het gebruik van gerecycled kunststof (recyclaat) in verpakkingen. De inspectie kijkt dan vooral naar de manier waarop u het geclaimde percentage recyclaat kunt aantonen.

De ILT vraagt ook vaak naar uw verpakkingenbeleid. Daarmee krijgt de inspectie een beeld van de manier waarop u aandacht heeft voor de (verduurzaming van) verpakkingen. En hoe dit deel uitmaakt van uw bedrijfsprocessen en of u daarin kritisch bent.

U moet laten zien hoe u het gebruik van gevaarlijke stoffen voorkomt of zo klein mogelijk houdt. Daarnaast moet u aantonen hoe u ervoor zorgt dat het gehalte aan zware metalen in de verpakking onder de wettelijke grens zit. Alleen een verklaring van de leverancier van de grondstof (Declaration of Conformity) is in dat geval niet genoeg.   

Het verpakkingsdossier is een logisch verhaal dat hoort bij een unieke product-verpakkingscombinatie. Het is belangrijk dat u de informatie gestructureerd en in 1 verpakkingsdossier aanlevert. Hierbij hoort ook een inhoudsopgave en het moet duidelijk zijn welk document waarvoor bedoeld is.

Let op: Ook bijgevoegde documenten in het verpakkingsdossier, bijvoorbeeld Declarations of Conformity, moeten voldoen aan de geldende eisen. Zo moeten documenten geldig zijn, opgesteld volgens de juiste toetsprotocollen en ondertekend door een bevoegd persoon.

Hoe houdt de ILT toezicht op verpakkingen?

De ILT stimuleert bedrijven om duurzame verpakkingen te maken. Zo worden materialen beter benut of hergebruikt, komt er minder restafval in het milieu en vindt er minder CO2-uitstoot plaats. De inspectie streeft door middel van haar toezicht naar een circulaire economie.

Daarbij beoordeelt de ILT of uw verpakkingen voldoen aan de geldende wet- en regelgeving. Zij laat ook in steekproeven testen uitvoeren bij het NTCP om een onafhankelijk oordeel te krijgen over uw verpakking. Is uw verpakkingsdossier onvoldoende of voldoet uw verpakking niet aan wettelijke eisen? Dan kan de ILT overgaan tot (bestuursrechtelijke) handhaving.

Heeft u vragen?

Neem voor vragen over het verpakkingsdossier contact op met uw brancheorganisatie of Verpact. Voor andere vragen neemt u contact op met de ILT.