Schonere brandstof vanuit Nederland naar West-Afrika
Brandstoffen uit Nederland naar West-Afrika moeten aan strenge eisen voldoen om overmatige luchtverontreiniging te voorkomen. De Inspectie leefomgeving en Transport (ILT) zag 5 jaar geleden dat er brandstof met hoge gehaltes schadelijke stoffen werd geëxporteerd. Vorig jaar introduceerde de ILT een beleidsregel om eisen te stellen aan de gehaltes van benzeen, zwavel en mangaan in geëxporteerde brandstoffen voor het wegverkeer. De inspectie constateert nu dat de beleidsregel in Nederland wordt nageleefd.
“We zien dat vanuit Nederland geen ongezonde brandstof meer naar West-Afrika wordt geëxporteerd”, zegt Marietta Harjono, die bij de ILT onderzoek doet naar de kwaliteit van de export van brandstoffen naar landen met lage- en middeninkomens. “Dit heeft in die landen een positief effect op mens en milieu. Nederland is samen met België de grootste producent en exporteur van brandstoffen voor het wegverkeer in West-Afrikaanse landen. Meer dan de helft van alle benzine die in West-Afrika wordt ingevoerd komt uit Amsterdam, Rotterdam en Antwerpen.”
Harjono: “In augustus 2022 hebben wij een maatregel ingevoerd om te voorkomen dat brandstof met te veel zwavel, benzeen en mangaan wordt geëxporteerd. Sindsdien zijn we de naleving door Nederlandse oliebedrijven en handelaren nauwgezet gaan volgen. We zien dat de maatregel grote impact heeft. Sinds eind mei 2023 leven vanuit Nederland opererende bedrijven de beleidsregel na. De gehaltes zwavel, benzeen en mangaan zijn stevig afgenomen.
Export benzine vanuit Nederland en België sinds 2016
| Nederland naar wereld | Nederland naar West Afrika | België naar wereld | België naar West Afrika | |
|---|---|---|---|---|
| april'16 - okt'16 | 68,19 | 18,62 | 22,2 | 13,14 |
| okt'16 - april'17 | 68,43 | 14,37 | 19,43 | 12,94 |
| april'17 - okt'17 | 60,92 | 14,62 | 21,18 | 9,17 |
| okt'17 - april'18 | 71,95 | 22,09 | 18,67 | 13,07 |
| april'18 - okt'18 | 74,31 | 20,29 | 23,44 | 13,48 |
| okt'18 - april'19 | 75,09 | 22,08 | 20,36 | 15,17 |
| april'19 - okt'19 | 82,08 | 21,83 | 28,99 | 16,55 |
| okt'19 - april '20 | 74,3 | 25,04 | 26,57 | 18,81 |
| april'20 - okt'20 | 54,34 | 14,45 | 27,01 | 11,05 |
| okt'20 - april'21 | 70,81 | 23,72 | 32,38 | 18,33 |
| april'21 - okt'21 | 75,79 | 21,9 | 41,77 | 18,38 |
| okt'21 - april'22 | 60,78 | 25,83 | 45,02 | 28,14 |
| april'22 - okt'22 | 81,18 | 24,76 | 41,7 | 23,43 |
| okt'22 - april'23 | 61,01 | 24,22 | 43,94 | 25,31 |
| april'23 - okt'23 | 58,34 | 7,82 | 38,91 | 18,25 |
Verschuivingen in de export van brandstofmarkt
De ILT ziet dat er verschuivingen zijn op de brandstofmarkt voor zowel diesel als benzine. Door de Russische aanval op Oekraïne is er krapte op de Europese dieselmarkt waardoor de export van diesel vanuit Europese landen naar landen buiten Europa sterk is teruggelopen vanaf 2022.
De export van benzine vanuit Nederland naar West-Afrikaanse landen is het afgelopen half jaar sterk afgenomen. Dit komt aan de ene kant door de beleidsregel van de ILT, maar ook doordat Nigeria de subsidieregeling op benzine afschafte waardoor de binnenlandse vraag naar benzine in dat land en de omringende landen afnam.
Wel ziet de ILT ziet dat de totale export van benzine vanuit Nederland na de aanscherping van de Beleidsregel redelijk stabiel is gebleven. De afname vanuit Nederland naar West-Afrika is deels gecompenseerd met een toename van de export vanuit Nederland van schonere kwaliteit benzine naar andere regio’s in de wereld.
Export benzine België
De export van benzine naar West-Afrika vanuit België nam in het afgelopen half jaar ook af, maar minder hard dan die van Nederland. Harjono: “Dit wijst erop dat productie van de benzine in Nederland voor de West-Afrikaanse markt is verplaatst naar België. België heeft recent aangekondigd vergelijkbare maatregelen als Nederland door te willen voeren. Dat is goed nieuws. Dit zal bijdragen aan een internationaal gelijk speelveld.”
Inspectie blijft naleving volgen
De ILT blijft de naleving van de Nederlandse bedrijven nauwgezet volgen. Bij een overtreding kan de ILT bijvoorbeeld een last onder dwangsom opleggen. Ook informeert zij bij ernstige overtredingen volgens de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS) het Openbaar Ministerie. Als blijkt dat bedrijven de beleidsregel proberen te ontwijken door de productie van laagwaardige brandstoffen vanuit andere landen uit te voeren of op zee te mengen, treedt de ILT op bij overtredingen of informeert ze de toezichthoudende autoriteiten in deze landen hierover.
Naast de oliesector zelf heeft de ILT ook Nederlandse en buitenlandse banken met klanten als oliebedrijven en handelaren geïnformeerd over de beleidsregel. Banken moeten in het kader van anti-witwasbeleid zorgen dat zij geen activiteiten financieren die in strijd zijn met regelgeving. Enkele banken geven hier inmiddels actief aandacht aan.