Sleepreizen over zee
Regelmatig vertrekken sleepformaties uit een Nederlandse haven naar zee. Het kan bijvoorbeeld gaan om het slepen van:
- binnenvaartschepen
- binnenvaartschepen die als jacht worden geregistreerd
- zeegaande schepen zonder vlag, met buitenlandse of Nederlandse vlag al dan niet met schade
De sleepformaties komen in verschillende samenstellingen voor en zijn ook op verschillende manieren gecertificeerd en/of verzekerd.
Nederlandse wetgeving
De wetgever regelt het slepen van deze formaties niet specifiek. Een en ander kan wel afgeleid worden uit wetgeving in zijn algemeenheid voor individuele schepen. Voor Nederlandse zeeschepen is artikel 2bis van de Schepenwet van toepassing. Bij een sleepreis moet een verklaring van een klassenbureau beschikbaar zijn over bijvoorbeeld de sterkte van het te slepen object. In de verklaring kunnen beperkingen zijn opgenomen met betrekking tot bijvoorbeeld significante golfhoogtes. Wanneer deze verklaring niet beschikbaar is dan kan aan boord van Nederlandse schepen worden opgetreden op basis van artikel 4 van de Schepenwet. De kapitein van de sleepboot is verantwoordelijk voor de sleep en voor de voorbereidingen voor de sleep.
Internationale regelgeving
De ILT hanteert de IMO MSC/Circ.884, Guidelines for safe ocean towing als basis voor het slepen van schepen.
MSC/Circ.884 bevat o.a. richtlijnen voor de volgende onderwerpen:
- Bemanningsvereisten van zowel de sleper als het gesleepte object.
- Reisplanning: weeromstandigheden, golfhoogtes, stroom, schuilhavens, etcetera
- Voorbereiding, waaronder waterdichtheid, stabiliteit, en navigatieverlichting.
- De sleep, waaronder ontwerp en sterkte sleepverbinding.
- Documenten, waaronder contingency plan, operation/towing manuals en confirmation of fitness to be towed (het sleepcertificaat of de sleepverklaring).
- Noodsituaties, waaronder communicatie met autoriteiten
Handhaving sleepreizen over zee
De ILT past de MSC/Circ.884 toe op sleepcombinaties, ongeacht de vlag of het soort sleep. De wettelijke grondslag voor het optreden van de ILT staat in SOLAS Chapter V, Regulation 34 en STCW Chapter VIII, part 2, Planning prior to each voyage. Deze regelgeving is ook van toepassing op buitenlandse schepen. De uitgangspunten zijn hetzelfde voor een zeesleepboot, ongeacht of de sleep een jacht of binnenvaartschip betreft.
Wanneer de ILT onverantwoordelijke situaties aantreft, moet zij als vlag- of havenstaat optreden. De handhaving richt zich op het gesleepte object en de sleepformatie als geheel. Het uitgangspunt is dat de sleepboot volledig gecertificeerd is.
Voorgeschreven certificaten
Op de certificering van het gesleepte object kunnen verschillende omstandigheden van toepassing zijn. De volgende documenten moeten beschikbaar zijn:
1. Wanneer alle statutaire certificaten geldig zijn:
- Een sleepverklaring waaruit blijkt dat het gesleepte object voldoet aan MSC/Circ.884.
2. Wanneer statutaire certificaten verlopen zijn maar het gesleepte object wel een vlag voert
- Toestemming van de vlaggenstaat om het schip te slepen van A naar B.
- Een sleepverklaring waaruit blijkt dat het gesleepte object voldoet aan MSC/Circ.884
3. Wanneer statutaire certificaten zijn verlopen en het gesleepte object geen vlag voert
- Een fit for towage certificaat of statement of condition van een door Europa erkend klassenbureau waarin wordt verklaard dat het gesleepte object in een dusdanige technische conditie verkeert dat het veilig gesleept kan worden.
- Een sleepverklaring waaruit blijkt dat het gesleepte object voldoet aan MSC/Circ.884.
Het fit for towage certificaat of statement of condition wordt door de ILT alleen geaccepteerd wanneer deze is afgegeven door een door Europa erkend klassenbureau. De ILT kan namelijk geen vlag eisen maar wel eisen stellen aan de technische conditie van de sleep.
De sleepverklaring op basis van MSC/Circ.884 mag worden afgegeven door bijvoorbeeld de verzekering of een expertisebureau.
Geen fit for towage certificaat of statement of condition dan geen vertrek!
Deze fit for towage verklaring staat los van de sleepverklaring!