Ruim driekwart van de wapenhandelaren overtreedt wettelijke eisen
In Nederland moeten alle wapenhandelaren die los kruit verkopen zich houden aan de Wet explosieven voor civiel gebruik (Wecg). In het laatste kwartaal van 2023 tot juni 2024 heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) deze wapenhandelaren gecontroleerd. Bij meer dan driekwart constateerde de ILT overtredingen, die variëren van het niet beschikken over een Wecg-erkenning tot het ontbreken van een CE-keurmerk. 28 van de 40 wapenhandelaren kregen een waarschuwing van de ILT; binnen 3 maanden hadden zij de tekortkomingen hersteld. 1 wapenhandelaar kreeg een last onder dwangsom om te stoppen met de verkoop van los kruit aan personen zonder Wecg-erkenning.
Veiligheid
Het naleven van de Wecg is essentieel voor de veiligheid van en controle op explosieven. Explosieven worden bijvoorbeeld gebruikt bij evenementen, in een productieproces of voor het gecontroleerd opblazen van gebouwen. Er gelden eisen voor het vervaardigen, in de handel brengen, gebruiken, opslaan en overbrengen van explosieven. Als bedrijven zich niet aan de wet- en regelgeving houden, kan dit maatschappelijke veiligheidsrisico’s met zich meebrengen.
Wecg-erkenning verplicht
Iedereen die activiteiten uitvoert met explosieven moet een Wecg-erkenning hebben. Voordat deze erkenning wordt afgegeven door de afdeling Korpscheftaken van de politie vindt er onder andere een screening plaats door de politie. Kruit valt onder de noemer explosieven en dus moeten wapenhandelaren die los kruit verkopen zich houden aan de eisen van de Wecg. Zijzelf en hun medewerkers moeten beschikken over een Wecg-erkenning. Uit de ILT-inspecties bleek dat 28% van de wapenhandelaren geen vereiste Wecg-erkenningen voor het personeel had.
Ook mag kruit alleen worden verkocht aan kopers met een Wecg-erkenning. 6% van de geïnspecteerde wapenhandelaren verkocht kruit aan niet-erkenden. 1 wapenhandelaar kreeg een last onder dwangsom opgelegd om direct een einde te maken aan deze overtreding.
50% had geen overbrengingsvergunning
De verplichte overbrengingsvergunning wordt afgegeven door de gemeente waar de opslag van kruit plaatsvindt of waar het transport van kruit naartoe gaat. 50% van de geïnspecteerde bedrijven was niet in het bezit van deze vereiste vergunning. Dit brengt het risico met zich mee dat er geen zicht is op waar kruit ligt opgeslagen of waar het kruit naartoe wordt gebracht.
Explosievenvervoer tussen EU-landen
Voor het vervoer van explosieven van en naar andere EU-landen is een intracommunautaire overbrengingsvergunning nodig. Deze vergunning moet bij de ILT worden aangevraagd als het transport in Nederland eindigt of Nederland doorkruist. 6% van de geïnspecteerde wapenhandelaren had geen intracommunautaire vergunning.
Kruit zonder CE-keurmerk opgeslagen
Elk explosief moet zijn voorzien van een CE-keurmerk met Europese veiligheidseisen. Alleen erkende instanties kunnen dit keurmerk verlenen. Bij het ontbreken van het CE-keurmerk bestaat de kans dat het kruit niet de juiste Europese veiligheidseisen heeft en daardoor mogelijk onveilig is. 10% van de geïnspecteerde wapenhandelaren had kruit zonder CE-keurmerk in opslag.
Toezicht door de ILT
De ILT houdt toezicht op de naleving van de Wecg. In haar toezicht werkt de inspectie nauw samen met ketenpartners zoals politie door onder andere onderling kennis uit te wisselen. Meer informatie is te vinden op de webpagina van de ILT over explosieven voor civiel gebruik.