“Door ons toezicht maakten we de luchtvaartbedrijven extra alert op de sancties tegen Rusland.”
Verhalen
De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de naleving van de sancties tegen Rusland. Zo ook in de luchtvaartsector. Udo Dees is inspecteur bij het Programma Veilig en Duurzaam Schiphol. Wat betekenen de sancties tegen Rusland voor het werk van Udo en zijn collega’s? Een kijkje in de keuken.
Door de sancties mogen Europese bedrijven in de luchtvaart geen goederen, diensten en technologieën leveren aan de Russische lucht- en ruimtevaartindustrie. Udo: “Toen de sancties van kracht werden hebben we een speciaal team samengesteld. Samen hebben we bepaald hoe we het toezicht gingen uitvoeren. En hebben we werkinstructies opgesteld voor de inspecteurs. De uitvoering van deze nieuwe taken deed uiteraard een beroep op onze flexibiliteit. Met name in april, mei en juni had dit een behoorlijke impact op ons werk.”
Luchtruimsluiting
Een belangrijke sanctie is de luchtruimsluiting voor Russische luchtvaartuigen, Russische luchtvaartmaatschappijen en in Rusland geregistreerde luchtvaartuigen. “We zijn allereerst nagegaan of op de Nederlandse luchthavens vliegtuigen van een Russische eigenaar stonden. In een aantal gevallen konden we dat niet uitsluiten. Die hebben we overgedragen aan de Douane voor verder onderzoek.”
Vragenlijst sturen
Vervolgens hebben we een vragenlijst gestuurd naar alle 155 luchtvaartondernemingen, vliegscholen en techniekbedrijven in de luchtvaartsector die een vergunning hebben van de ILT. Hierin vroegen wij naar activiteiten die mogelijk strijdig zijn met de sanctiemaatregelen. Bijvoorbeeld of zij Russische klanten hebben of een connectie hebben met Rusland of de gesanctioneerde personen en bedrijven. Ook vroegen wij naar welke maatregelen de bedrijven namen om overtreding van de sanctiewet te voorkomen.”
Selecteren en verder inspecteren
Op basis van de antwoorden op vragenlijsten bepaalde de ILT welke bedrijven een nadere controle nodig hadden. “Dat waren er 21. Bij zo’n bedrijfsbezoek kijken wij naar de goederen die er bij een bedrijf liggen. Hebben de goederen die voor Rusland waren bedoeld het land niet verlaten? Ook duiken wij in de administratie van bedrijven. Zo kunnen wij vaststellen wanneer zij voor het laatst goederen of diensten aan Rusland hebben geleverd.”
BES-eilanden
Het onderzoek naar de sancties beperkt zich niet alleen tot Nederland. “Ook de luchtvaartbedrijven op de BES-eilanden, dus Bonaire, St Eustatius en Saba, hebben we gevraagd naar activiteiten die mogelijk strijdig zijn met de sancties. Hieruit kwamen geen bijzonderheden.”
Samenwerken met de Douane
“Als wij tijdens onze controles een mogelijke overtreding ontdekken, dan dragen wij het onderzoek over aan de Douane. Het overtreden van de sanctiewetgeving vergt een strafrechtelijke behandeling.” Udo geeft een voorbeeld. “Bij één bedrijf leek het erop dat zij na de ingangsdatum van de sancties nog diensten aan een Russisch luchtvaartbedrijf hadden geleverd. Hoewel deze activiteiten inmiddels waren gestopt, hebben wij deze zaak toch overgedragen aan de Douane. Zij doen verder onderzoek.”
Extra alert
Udo denkt dat de ILT vooral in de eerste periode nadat de sancties ingingen een bijdrage heeft kunnen leveren aan het naleven van de sancties. “Door ons toezicht maakten we de luchtvaartbedrijven extra alert op de sancties tegen Rusland. Nu is het voor bedrijven door de wereldwijde controle bijna niet meer mogelijk om te handelen met Russische luchtvaartbedrijven. Dus verschuift ons werk zich weer meer naar onze reguliere taken.”
In contact
“Ik vind het goed dat wij een bijdrage leveren aan het toezicht op naleving van de Sanctiewet. Het is een groot voordeel dat wij als inspectie al in contact staan met deze luchtvaartbedrijven. De bedrijven zijn er aan gewend dat de ILT regelmatig bij hen inspecteert in het kader van hun vergunning(en). Hoewel we nu voor een bijzondere reden komen, kijken de bedrijven niet op van ons bezoek.”