Onderscheid tweedehands auto en autowrak (afvalstof)

Factsheet | 19-09-2024

In oktober 2020 publiceerde de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) het rapport 'Used vehicles exported to Africa'. Uit het onderzoek bleek dat de kwaliteit van de geëxporteerde voertuigen overeenkomt met in Nederland gesloopte voertuigen. Bijna alle auto’s hadden ook geen geldige APK meer. De ILT wil bevorderen dat alleen veilige en schone voertuigen worden geëxporteerd. Daarom vindt u op deze pagina duidelijke criteria voor het verschil tussen een tweedehands auto en een autowrak voor uitvoer buiten Nederland.

Vrachtauto’s: zelfde regels als voor personenauto’s

Voor vrachtauto’s gelden dezelfde regels als voor personenauto’s. Wel gelden in sommige landen andere regels voor invoer. Zo is de leeftijdgrens voor vrachtauto’s vaak hoger.

Wanneer tweedehands auto

De ILT beschouwt een gebruikte auto voor export niet als autowrak wanneer:

• Deze een geldige Algemene Periodieke Keuring (APK) of Periodical Technical Inspection (PTI) heeft en daarmee voldoet aan de regels voor verkeersveiligheid en milieu.
• Het voertuig geen geldige APK heeft, maar wel hersteld gaat worden. Daarmee blijft de wagen voldoen aan de eisen voor veiligheid en milieu. Dit herstel moet aangetoond kunnen worden met een onafhankelijke offerte voor herstel uit het land van herkomst. De herstelkosten moeten duidelijk lager zijn dan de autowaarde.
• Wanneer het een historisch voertuig is (komt vaker voor bij invoer). 
• De auto niet ouder is dan de grens die bepaalde landen stellen aan de leeftijd van geïmporteerde voertuigen. Een aantal Afrikaanse landen hanteert voor personenauto’s een grens van 5 jaar en voor vrachtauto’s 10 jaar. 

Verder moeten de de onderdelen of het voertuig tijdens het transport beschermd zijn tegen beschadiging, en ook tijdens het inladen en uitladen. Gebeurt dit niet, dan ziet de EVOA de stoffen als afval. 

Bewijs leveren export tweedehands voertuig

Gaat het om de export van voertuigen die als tweedehands auto’s aangemerkt worden? Dan moet de eigenaar van het voertuig of de partij die de verplaatsing regelt, tijdig bewijs leveren dat het niet gaat om de overbrenging van afval maar om de export van een tweedehands voertuig. Dit bewijs moet verstrekt worden aan de controlerende autoriteit (Douane, politie of de ILT). Gebeurt dit niet, niet tijdig of is het bewijs onvoldoende onderbouwd, dan kan de controlerende autoriteit bepalen dat het om een afvalstof gaat. In dat geval zijn de regels van de EVOA van toepassing.

De eigenaar of vervoerder moet de volgende bewijsstukken aanleveren en zaken regelen:

1. Het voertuig moet bij de RDW zijn afgemeld. De afmelder ontvangt een vrijwaringsbewijs (bewijs dat de registratie is beëindigd), het tenaamstellingsbewijs (Deel 1B) of de kentekencard (waarvan een hoekje wordt afgeknipt) en het papieren kentekenbewijs deel II voor uitvoer. Dit kentekenbewijs moet op verzoek van de controlerende instantie aangeleverd kunnen worden.
2. Het voertuigidentificatienummer (VIN) is aanwezig in het voertuig en volledig leesbaar.
3. Bij de uitvoeraangifte moet het VIN ingevuld worden. Dat kan in het veld ‘omschrijving van de goederen’ (VIN gevolgd door het nummer: VINxxxxxxxxx). Zo kan de douane controleren of het voertuig niet eerder is afgemeld voor sloop en de status 'export’ heeft.
4. Heeft het voertuig een geldige APK maar ook zodanige schade of ontbrekende onderdelen dat het niet voldoet aan de Regeling voertuigen of APK-keuringseisen? Dan moet u ook een kostenraming voor herstel leveren aan de controlerend inspecteur van de douane of ILT. Dat moet in het land van herkomst. In de kostenraming moet u ook de voertuigwaarde onderbouwen.   
5. Heeft het voertuig geen geldige APK, dan een recent keuringsrapport van een gediplomeerd APK-keurmeester genoeg. Wel moet er dan een kostenraming voor herstel worden geleverd aan de controlerend inspecteur. Dat moet in het herkomstland. In de kostenraming moet u ook de voertuigwaarde onderbouwen. Hieruit moet blijken dat de herstelkosten duidelijk lager zijn dan de waarde van het voertuig. 

Wanneer autowrak (afvalstof)

Een auto is een autowrak wanneer:

• Er sprake is van een ORAD-melding (Online Registatie Auto Demontage)  met code sloop.
• Er sprake is van zogenoemde 'half cuts'.
• Het wrak technisch total loss is (het chassis of de carrosserie is zo vervormd dat goed herstel of vervanging niet meer mogelijk is).

In deze gevallen gaat het om afvalstoffen, en valt het vervoer onder de EVOA.  

Een voertuig wordt bij controle ook als afval aangemerkt als:

• Het niet toegankelijk is vanwege afgesloten, dichtgelaste of gekitte deuren of volgepakt is (controle op functionaliteit en de aanwezigheid van afval of smokkelwaar is dan niet mogelijk).
• Het voertuigidentificatienummer (VIN) in het voertuig niet meer leesbaar is of afwezig.
• De katalysator of het roetfilter ontbreekt.
• Het niet voldoet aan de importeisen van het land van bestemming. 

Ga voor meer informatie over de regels en procedures naar Afvaltransport EVOA. 

Auto-onderdelen: wanneer afval en wanneer product

Functionerende onderdelen van total loss schadeauto’s en autowrakken kunnen gedemonteerd worden, hergebruikt en verkocht aan een nieuwe gebruiker. In dat geval is er sprake van voortgezet gebruik. Het gedemonteerde onderdeel is alleen een gebruikt product wanneer: 

• Het onderdeel geen schade vertoont en volledig is gemonteerd (een motor die nog gemonteerd is in de motorruimte als bescherming voldoet niet aan deze eis).
• Het onderdeel een etiket heeft met informatie over het type onderdeel en de herkomst.
• Er een factuur beschikbaar is voor het onderdeel. 
• Het onderdeel is beschermd tegen schade bij vervoer.
• De bestemming (bijvoorbeeld de herstelplaats) kan aantonen dat er sprake is van hergebruik.