Thermisch gereinigde grond (TGG)
Ernstig vervuilde grond kan worden hergebruikt na thermisch reinigen. Dit zorgt ervoor dat er minder primaire grondstoffen nodig zijn. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op de voorwaarden die het Besluit bodemkwaliteit (Bbk) stelt aan het reinigingsproces en de kwaliteit van de bewijsmiddelen voor het hergebruik. Daarnaast geeft de inspectie indien van toepassing, toestemming voor de export van dit materiaal. Dat gebeurt op basis van de Europese Verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen (EVOA).
Wat is thermisch gereinigde grond (TGG)?
Door vervuilde grond in een oven te verhitten wordt de grond geschikt voor hergebruik. Vaak wordt bij het reinigingsproces teerhoudend asfalt (TAG) toegevoegd. TAG komt vrij bij de sloop van onder andere asfaltwegen. Door de hoge temperatuur worden niet toegestane stoffen zoals PAK’s en olieresten afgebroken en verwijderd.
Het materiaal dat ontstaat na reiniging heet TGG. TGG is onder bepaalde voorwaarden toepasbaar in de grond, weg en waterbouw. In het Bbk staan regels over de kwaliteit en de toepassing van TGG, waardoor dit veilig gebruikt kan worden.
Rol van de ILT
Samen met de certificerende instellingen houdt de ILT toezicht op de naleving door reinigers van de regels van het Bbk. Daarnaast geeft de inspectie toestemming voor de import en export van afvalstoffen op grond van de EVOA. Denk hierbij aan vervuilde en gereinigde grond, TAG en TGG. De omgevingsdiensten zien toe op de voorwaarden die de milieuvergunning stelt aan de bedrijven die thermisch reinigen.
Productie en toepassing TGG
In 2016 kreeg de ILT signalen over problemen met de kwaliteit van TGG en de toepassing ervan. Zo was op een aantal locaties stoffen uit de TGG geloogd. De voornaamste problemen die daarbij optraden, zijn de verspreiding in het milieu van sulfaat, zware metalen, benzeen en hoge pH-waarden.
Er zijn 4 thermische reinigers in Nederland, waarvan 2 een mengsel van grond en TAG reinigen. De ILT stelde toen vast dat 1 van deze 2 bedrijven de regels uit het Bbk voor het reinigingsproces onvoldoende naleefde. Beide bedrijven hebben vervolgens het reinigingsproces waar nodig aangepast.
Onderzoek (oude) TGG voorraden
Toch is het vertrouwen bij afnemers van TGG geschaad. Veel van hen hadden vragen over de toepasbaarheid en kwaliteit van het TGG en wilden de TGG niet meer gebruiken. Daarom zijn er grote voorraden ontstaan. Dit was voor de ILT de aanleiding om een toezichtsignaal af te geven.
Daarom is in 2019 een onderzoek door beide bedrijven uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorraden. Door middel van extra keuringen is vastgesteld of de TGG op een veilige manier gebruikt kan worden. Met de resultaten hiervan kan het bevoegde gezag een passende beoordeling maken of het een aangeboden partij TGG kan laten toepassen. En zo ja, onder welke condities dit kan plaatsvinden. De onderbouwing en een toelichting op dit verificatieonderzoek staan in onderstaande goedkeuringsbrieven.
Afzet fracties verkregen uit TGG
Het TGG wordt nu gezeefd in fracties, namelijk stof, zand en grind. Deze fracties komen afzonderlijk op de markt en kunnen worden gebruikt als toeslagmateriaal in bijvoorbeeld beton. Een deel van het door de firma ATM geproduceerde zand kan worden toegepast op of in de bodem. Voor een ander deel zijn mogelijk extra maatregelen nodig in het kader van de zorgplicht. Op dit moment blijft de afzet intussen achter omdat er nog te weinig geschikte toepassingen beschikbaar zijn.
In het verleden heeft de ILT geen importvergunning verleend voor TAG en aanverwante stoffen als de bedoelde afzet niet kon worden aangetoond. De reden hiervoor was om verdere voorraadvorming te voorkomen. Hiertegen is ATM bij de Raad van State met succes in beroep gegaan. De rechter heeft op 4 oktober 2023 uitspraak gedaan en alsnog toestemming verleend voor de import.