De belangrijkste onderdelen van het toezicht op bodemintermediairs zijn de behandeling van signalen Toezichtloket Bodem, de uitvoering van themagerichte inspecties en het toezicht op de certificerende instellingen.
Signalen toezichtloket bodem
Bij het Toezichtloket Bodem kunnen lokale toezichthouders, bedrijven en burgers signalen indienen over mogelijke overtredingen van het Besluit bodemkwaliteit waar de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) als toezichthouder verantwoordelijk voor is. Hiervoor is een speciaal formulier Melding bodemsignaal.
Bij alle signalen kijkt de ILT of actie nodig is. Daartoe neemt een inspecteur altijd contact op met de melder. Op basis van de verzamelde informatie besluit de ILT of meer onderzoek nodig is. Dat kan een administratieve inspectie zijn: de inspecteur belt met betrokkenen of bezoekt een locatie en bekijkt documenten om te beoordelen of er sprake is van een overtreding. Er kan ook ter plaatse een inspectie plaatsvinden. Dan gaat de inspecteur bijvoorbeeld naar de locatie waar bodemwerkzaamheden plaatsvinden of hebben plaatsgevonden. In het geval van een overtreding besluit de ILT over een passende interventie, bijvoorbeeld waarschuwing of last onder dwangsom.
Themagerichte inspecties
Op basis van een risicoanalyse, haar inspectie-ervaringen of die van andere toezichthouders, kiest de ILT jaarlijks een aantal thema’s waarop het toezicht zich richt. Bedrijven die een erkenning hebben voor een bepaalde werkzaamheid, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren van een bodemsanering, worden geïnspecteerd op het naleven hiervan. Soms bezoekt de ILT alle erkende bedrijven; soms doet ze een steekproef.
De ILT controleert tijdens deze themagerichte inspecties ook of bedrijven in het bezit zijn van de noodzakelijke erkenning voor het uitvoeren van bodemwerkzaamheden of dat vervaardigde bouwstoffen voldoen aan de geldende kwaliteiteisen.
Voorbeelden van themagerichte inspecties die zijn uitgevoerd zijn onder meer het doen van partijkeuringen, het nemen van bodemmonsters, het recyclen van puingranulaat en de aanleg van bodemenergiesystemen. Naar aanleiding van meerdere recente signalen wordt door de ILT nu een themagerichte inspectie uitgevoerd naar samenvoegen van grond.
De lessen die uit de thematische inspecties worden geleerd (wat gaat goed en wat kan verbeterd worden) worden teruggekoppeld naar het werkveld.
De themagerichte inspecties raken regelmatig aan de toezichtstaken van provincies en gemeenten. Bijvoorbeeld als de themagerichte inspectie gaat over de uitvoering van bodemsaneringen volgens de normdocumenten. In die gevallen wordt samengewerkt met de omgevingsdiensten die deze toezichtstaken voor provincies en gemeenten uitvoeren.
Toezicht op certificerende instellingen
Zoals hiervoor aangegeven wordt door certificerende instellingen (CI´s) beoordeeld of een bedrijf of persoon gecertificeerd kan worden voor (specifieke) werkzaamheden op, in of aan de bodem. Daarmee maakt de CI kenbaar dat er een gerechtvaardigd vertrouwen bestaat dat de in het certificaat genoemde persoon of bedrijf in staat is te voldoen aan de eisen uit de geldende normdocumenten. ILT houdt ook toezicht op het uitvoeren van deze taken door de CI’s, en richt zich daarbij op het werken volgens de aan de CI gestelde eisen in de normdocumenten. In de komende periode neemt de ILT nieuwe initiatieven om de afstemming met het publieke toezicht, de effectiviteit en de kwaliteit van het private toezicht te versterken.