Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor gelden veel (internationale) regels. Een goed zichtbaar voorbeeld daarvan zijn de oranje gevaarborden op de zijkant van ketelwagens. Door deze gevaarborden weten hulpverleners wat erin zit en wat het gevaar van die stof is.
De ILT houdt toezicht
Op het Nederlandse spoor is de vervoerder van gevaarlijke stoffen verantwoordelijk voor het veilig vervoeren van producten. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt hierop toezicht. Er gelden eisen voor de vervoerder, voor het materieel, het personeel, het emplacement. Bij ongevallen of incidenten geeft de ILT advies aan de hulpdiensten en doet onderzoek. Zo houdt de inspectie overzicht over het veilig vervoeren van gevaarlijke stoffen over het spoor.
Internationale, Europese en landelijke voorschriften
Door de vele voorschriften blijft het vervoer veilig voor vervoerders, milieu en omwonenden. De regels voor vervoerders zijn internationaal vastgelegd in de Regulation concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Rail (RID). Ook gelden EU-regels en Nederlandse wetten zoals de Wet vervoer gevaarlijke stoffen. Daarnaast zijn er speciale procedures voor druppellekkage en de meld- en rapportageplicht voor incidenten.
Aantekening 'vervoer van gevaarlijke stoffen'
Om gevaarlijke stoffen te mogen vervoeren, heeft een spoorvervoerder de aantekening 'vervoer van gevaarlijke stoffen' op zijn veiligheidsbewijs nodig. De ILT beoordeelt of de vervoerder aan de veiligheidseisen voldoet. Voor iedere gevaarlijke stof zijn er regels voor het ontwerp en materiaal van ketelwagens, periodieke ketelkeuringen, verpakkingsvoorschriften, documenten, opleiding van het personeel, controles, etcetera. Pas als de vervoerder aan alle eisen voldoet, geeft de ILT de aantekening af.
Veiligheidsadviseur gevaarlijke stoffen
Elk (spoor)bedrijf dat in de Europese Unie gevaarlijke stoffen vervoert, moet beschikken over een veiligheidsadviseur gevaarlijke stoffen. Dit staat in artikel 1.8.3 van de RID. Deze moet een Europees diploma hebben behaald. De ILT kan dit controleren.
Milieuvergunningen voor spoorwegemplacementen
Ook voor spoorwegemplacementen waar met gevaarlijke stoffen wordt gerangeerd, gelden strenge regels. Deze zijn lokaal vastgelegd in milieuvergunningen. De decentrale overheid (gemeente, provincie) geeft deze milieuvergunningen uit, zodat ze zijn afgestemd op de plaatselijke situatie. De beheerder infrastructuur is de houder van deze milieuvergunningen.
Ontwikkelingen wetgeving gevaarlijke stoffen rail
De nationale en internationale voorschriften zijn nog steeds in ontwikkeling. Het doel is om het vervoer van gevaarlijke stoffen nog veiliger te maken. Nederland en de ILT werken daar actief aan mee.
Video railinspectie gevaarlijke stoffen Kijfhoek
De ILT inspecteert de tankwagens op etikettering, nummering en checkt de sluitingen. Hierbij zet de ILT soms drones in, zodat zij mangaten bovenop de tankwagons kan controleren. Regelmatig werken de ILT en Landelijke Eenheid samen bij het vervoer van gevaarlijke stoffen over het spoor.