De sancties tegen Rusland raken het werk van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). Ook de humanitaire gevolgen door de oorlog in Oekraïne vragen extra aandacht van de inspectie. De ILT heeft capaciteit vrijgemaakt om het toezicht op de sanctienaleving goed vorm te geven op terreinen waar de ILT regulier toezicht houdt. Hierbij werkt de inspectie samen met de Douane, de Maritieme en Luchtvaartpolitie en het Openbaar Ministerie.
Toezicht op sancties
Op basis van de sanctiewetgeving is de ILT aangewezen als een van de toezichthouders. Het gaat onder meer om het toezicht op de luchtruimsluiting voor Russische vliegtuigen. De ILT voert verder op basis van informatie van de Kustwacht risicogerichte inspecties uit naar de sanctienaleving op schepen. Tijdens reguliere lucht- en scheepvaartinspecties is de ILT alert op de sancties. Eventuele constateringen die betrekking hebben op eigenaren van schepen of vliegtuigen of goederen die op de sanctielijst staan, geeft de ILT door aan der Douane die primair verantwoordelijk is voor het toezicht op exportsancties.
Toezicht scheepvaart
Inspecteurs scheepvaart hebben onderzoek gedaan bij alle scheepvaartbedrijven die onder het toezicht van de ILT vallen. Hiermee beoordeelde de ILT of hun activiteiten mogelijk strijdig zijn met de sanctiemaatregelen. Dit leidde in sommige gevallen tot een bedrijfsbezoek voor nader onderzoek. Verder voert de ILT gericht inspecties uit aan boord van Nederlandse en buitenlandse schepen in Nederlandse havens waar zij risico’s ziet voor overtreding van de sancties. Het gaat daarbij ook om Russisch gevlagde schepen die op basis van uitzonderingsgronden toch de havens in mogen. Bij vermoedens van mogelijk strafbare feiten draagt de ILT de casus over aan het Openbaar Ministerie.
Toezicht luchtvaart
Inspecteurs luchtvaart hebben onderzoek gedaan bij alle luchtvaartbedrijven die onder het toezicht van de ILT vallen. Hiermee beoordeelde de ILT of hun activiteiten mogelijk strijdig zijn met de sanctiemaatregelen. Dit kan leiden tot een bedrijfsbezoek voor nader onderzoek. Bij vermoedens van mogelijk strafbare feiten draagt de ILT de casus over aan de Luchtvaartpolitie of de Douane.
Het EU luchtruim is gesloten voor Russische vliegtuigen. De ILT houdt toezicht op de luchtruimsluiting.
Wegtransport en busvervoer
Sinds 16 april 2022 is het voor transportondernemingen uit (Wit-)Rusland verboden om op het grondgebied van de Europese Unie goederen over de weg te vervoeren. Alleen voor enkele specifieke producten, zoals post of humanitaire goederen mag dat nog. Al langer geldt voor het vervoer van verschillende producten naar (Wit-)Rusland een handelsverbod. De weginspecteurs van de ILT zijn extra alert op vrachtwagens met een (Wit-)Russische vervoerder. Bij een overtreding, of een vermoeden daarvan, brengen inspecteurs waar dit veilig kan de vrachtwagen tot stilstand. De ILT overlegt met het Openbaar Ministerie bij overtredingen door (Wit-)Russische vervoerders. Als inspecteurs bij een controle vermoeden dat er sprake is van vervoer van goederen en producten waarop een handelsverbod rust, dan meldt de ILT dit aan de Douane.
Humanitair busvervoer en wegtransport
De ILT komt ook in aanraking met de humanitaire gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Dit is met name het geval binnen het busvervoer van vluchtelingen en wegtransport van hulpgoederen. Op deze webpagina's staat welke uitzonderingen gelden op de Europese wet- en regelgeving voor humanitair vervoer, bijvoorbeeld als het gaat om benodigde vergunningen.
Oekraïense chauffeurs
Door de oorlog kunnen Oekraïense en andere chauffeurs niet altijd voldoen aan de arbeids- en rusttijden en regels voor terugkeer naar het thuisland om hun documenten of vergunningen aan te vragen. De inspecteurs van de ILT beoordelen de individuele situaties en handelen waar mogelijk flexibel. Vanzelfsprekend mag de veiligheid op de weg daarbij niet in het geding komen.
Overig toezicht
Ook op andere terreinen zet de ILT in op de sanctienaleving of gevolgen van de oorlog. Zo heeft de ILT in het toezicht op onder andere cybersecurity en drinkwaterbedrijven oog voor nieuwe risico's die als gevolg van de oorlog zijn ontstaan. De algemene waakzaamheid is verhoogd.