Toezicht op Waarborgfonds Sociale Woningbouw

WSW garandeert voor de financiers van de leningen aan woningcorporaties de betaling van rente en aflossing. Door de garantstelling kunnen woningcorporaties tegen een gunstige rente geld lenen. Het Rijk en de gemeenten zijn achtervang voor de garantstelling.

Waarom toezicht op WSW?

De Aw houdt toezicht op WSW om het risico voor het Rijk en de gemeenten als achtervang te beheersen. En om een financiële aanspraak op hen zo klein mogelijk te houden. WSW mag alleen garant staan voor geldleningen waarvan ze de risico’s kan dragen. En de Aw ziet hierop toe. Dit toezicht is in 2015 met de Woningwet geïntroduceerd. De Aw is door de Minister gemandateerd om toezicht op de WSW te houden.

Waarop houdt de Aw toezicht bij WSW?

• Naleving van de beleidsregels op grond van artikel 59c Woningwet. In deze beleidsregels staan afspraken die WSW heeft gemaakt met de achtervangers, het Rijk (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, BZK) en de gemeenten (VNG) over het beheersen van het achtervangrisico. Hierbij gaat het om toereikendheid risicokapitaal, borging van geldleningen en het leveren van informatie.
• Een beheerste en integere bedrijfsvoering door WSW, zoals staat in artikel 59d Woningwet. De Aw beoordeelt of WSW de inrichting en de kwaliteit van zijn uitvoerende processen, van de administratieve en interne organisatie en van de informatievoorziening en communicatie, op orde heeft.
• De geschiktheid en betrouwbaarheid van de bestuurders en de commissarissen van WSW.   

Beleidsregels WSW

Het stelsel van sociale woningbouw mag niet in de problemen komen, wanneer één of meer corporaties financiële problemen hebben. Hiervoor heeft WSW 3 beleidsregels ontwikkeld. De beleidsregels zijn vernieuwd op 1 juli 2021 en hebben betrekking op:

Beleidsregel I

De toereikendheid van het risicokapitaal om verliezen op te vangen. Inclusief een modelgovernance en modelcommissie die voldoende functioneren. En een periodieke externe evaluatie van de bepaling van het risicokapitaal.

Beleidsregel II

De voorwaarden om borging van geldleningen te geven voor deelnemende corporaties.

Beleidsregel III

Het geven van informatie door WSW aan het Rijk en de VNG.

Zo houdt de Aw toezicht op WSW

Vanwege de nieuwe beleidsregels van WSW heeft de Aw een nieuwe visie op haar toezicht. De toezichtvisie van 2021 sluit aan op de beleidsregels die WSW heeft opgesteld. Het toezicht van de Aw op WSW geldt vanaf 1 juli 2021 en is minder rule based, meer principle based en risicogerichter. De nieuwe toezichtvisie vervangt de visie uit 2016. De Aw legt haar toezicht op WSW jaarlijks vast in een toezichtrapportage.

Naast een jaarrapport kan de Aw toezichtsignalen afgeven aan het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) over omstandigheden of ontwikkelingen waarbij de beleidsregels tekortschieten. En het doel van de beleidsregels onvoldoende wordt gehaald. Een toezichtsignaal kan aanleiding zijn voor het ministerie van BZK om WSW te vragen om de beleidsregels aan te passen, of aanvullende afspraken te maken met achtervangers.

Handhaving door de Aw

De Aw is gemandateerd om aan WSW een aanwijzing geven. Voldoet WSW niet aan de aanwijzing? Dan mag de Aw aan WSW handelsbeperkingen opleggen. Dit betekent dat WSW pas na goedkeuring van de Aw bepaalde handelingen mag uitvoeren.  Als uiterlijke maatregel kan de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) de hele Raad van Commissarissen ontslaan, als WSW in strijd met de Woningwet handelt.

Bij de handhaving past de Aw de Landelijke Handhavingsstrategie (LHS) van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) toe, met de interventiematrix die daarin staat.