Autoriteit woningcorporaties - Bouwen en verwerven
Voor het toezichtsterrein Bouwen en verwerven van de Autoriteit woningcorporaties is de interventiematrix van de Landelijke Handhavingstrategie Omgevingsrecht (LHSO) uitgewerkt voor de vaakst voorkomende of meest ingrijpende overtreding. Het onderstaand overzicht is dus niet uitputtend. Bij elke overtreding bepaalt de inspecteur op basis van de interventiematrix de meest passende interventie.
Vaakst voorkomende overtreding
Typering van de gevolgen
3: Van belang. Bouwen of verwerven zonder vergunning is een onrechtmatigheid waarbij regels worden overtreden, met concurrentievervalsing en verlies van maatschappelijk gebonden vermogen als mogelijke gevolgen.
Typering overtreder
A: Goedwillend.
Mogelijke typering:
- De overtreder is bereid om de regels te volgen.
- De overtreding is niet bedoeld.
- Naleving van de wet- en regelgeving staan bij de overtreder aantoonbaar hoog in het vaandel.
Mogelijke onderbouwing:
- De woningcorporatie heeft de overtreding zelf ontdekt.
- De woningcorporatie heeft proactief gehandeld met corrigerende en preventieve maatregelen.
- De woningcorporatie heeft de benodigde managementsystemen op orde.
- Uit het recente inspectieverleden blijkt geen andere houding dan goedwillend.
- De woningcorporatie heeft in het verleden steeds proactief en constructief gehandeld met corrigerende en preventieve maatregelen.
- De woningcorporatie was oprecht van mening dat er geen sprake is van een overtreding.
B: Neutraal/onverschillig.
Mogelijke typering:
- De overtreder is niet duidelijk te typeren.
- De overtreder heeft een onverschillige of reactieve houding en de bevinding en gevolgen van het handelen interesseren hem niet.
- De overtreder kent de betreffende wet- en regelgeving niet.
Mogelijke onderbouwing:
- De overtreder geeft aan niet te weten in overtreding te zijn.
- De Aw heeft niet eerder overtredingen geconstateerd.
C: Calculerend/opportunistisch.
Mogelijke typering:
- De overtreder belemmert bewust het toezicht.
- De overtreder handelt bewust en opzettelijk, waarbij hij de gevolgen van het handelen op de koop toeneemt.
- De overtreder neemt bewust risico.
Mogelijke onderbouwing:
- De overtreder heeft de overtredingen zelf ontdekt of wist ervan.
- De overtreder heeft een afwachtende houding bij het treffen van corrigerende maatregelen.
- De overtreder weet dat hij in overtreding is, maar neemt geen maatregelen.
D: Notoir/crimineel.
Mogelijke typering:
- De overtreder houdt zich bezig met (zelf)verrijking, fraude of oplichting.
- De overtreder onttrekt zich doelbewust aan toezicht.
Mogelijke onderbouwing:
- Overtredingen gebeuren systematisch.
- De overtreder heeft doelbewust de handeling buiten de boeken gehouden.
- De overtreder stuurt op overtredingen.
Afspraken handhavingspartners
Geen.
Verzwarende aspecten
- Financieel voordeel (winst of besparing). De overtreder heeft door zijn handelen financieel voordeel behaald of had financieel voordeel als doel. De inspecteur zal uitgebreid moeten beargumenteren wat dit financieel voordeel is.
- Status of voorbeeldfunctie. De overtreder is een maatschappelijke instelling met een opdracht tot diensten voor algemeen belang en heeft daardoor een voorbeeldfunctie.
- Financiële sanctie heeft vermoedelijk geen effect. Een financiële straffende of herstellende interventie is wettelijk beperkt door de financiële positie en gaat ten koste van de huurders. Het aanstellen van een externe toezichthouder is een mogelijke niet-financiële bestuursrechtelijke interventie.
- Combinatie met andere relevante overtredingen. Bijvoorbeeld handelingen die de feiten verhullen, zoals valsheid in geschrifte, corruptie of witwassen. Ook recidive, samenloop met andere overtredingen en de omvang van de overtredingen (in aantal of tijdsduur) wegen mee.
- Medewerking van deskundige derden. De overtreder is bij zijn handelen ondersteund door deskundige derden, zoals een accountant, notaris of brancheorganisatie. De handhaver moet onderbouwen waarom hij het vermoeden heeft dat deze deskundige derde op de hoogte was en/of medewerking heeft verleend aan de overtreding.
- Normbevestiging. Hierbij is het doel van de handhaving het onder de aandacht brengen van het belang van een bepaalde norm bij de branche of het bredere publiek. Daarnaast speelt de bescherming van grotere achterliggende rechtsbelangen een rol. De openbaarheid van het proces is daarbij belangrijk: als in het openbaar door een onderzoek ter terechtzitting of publicatie van een persbericht bij een transactie of strafbeschikking verantwoording wordt afgelegd van gepleegde feiten, krijgt de normhandhaving of normbevestiging het juiste effect.
- Waarheidsvinding. Soms is strafrechtelijk optreden met opsporingsbevoegdheden nodig voor strafrechtelijke waarheidsvinding en afdoening. Bijvoorbeeld als een controle of inspectie aanwijzingen oplevert dat er meer aan de hand is, maar de bestuursrechtelijke instrumenten de waarheid niet aan het licht kunnen brengen.
Soorten interventies
Bestuurlijke herstelsanctie
Afhankelijk van de typering van de overtreder:
A: Goedwillend
- Informeren.
- Waarschuwen.
B: Neutraal/onverschillig
- Last onder dwangsom (ook preventief).
- Beletten activiteit.
C: Calculerend/opportunistisch
- Last onder dwangsom.
- Opdragen of beletten activiteit.
- Verscherpt toezicht.
D: Notoir/crimineel
- Last onder dwangsom.
- Opdragen of beletten activiteit.
- Verscherpt toezicht.
- Aanstellen extern toezichthouder.
Bestuurlijke bestraffende sanctie
Afhankelijk van de typering van de overtreder:
C: Calculerend/opportunistisch
- Bestuurlijke boete.
D: Notoir/crimineel
- Bestuurlijke boete.
Strafrechtelijke sanctie
Afhankelijk van de typering van de overtreder:
B: Neutraal/onverschillig
- Proces-verbaal.
C: Calculerend/opportunistisch
- Proces-verbaal.
D: Notoir/crimineel
- Proces-verbaal.
- Voorlopige maatregel van de Officier van Justitie (Openbaar Ministerie).
Op het naleven van artikel 44c Woningwet wordt momenteel niet gehandhaafd in verband met een aanwijzing van de minister van Binnenlande Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK).