Onderzoek Aw naar vastgoedbezit geeft vertrouwen in de stappen die de sector zet om belangenverstrengeling te voorkomen
15-03-2024 – De Autoriteit woningcorporaties (Aw) heeft in 2023 onderzoek gedaan naar het vastgoedbezit van bestuurders en commissarissen van woningcorporaties. In totaal gaat het om 68 casussen (13 bestuurders en 55 commissarissen). In het overgrote deel volgt de Aw de conclusie van de Raden van Commissarissen (RvC’s). Deze RvC’s hebben in voldoende mate onderbouwd dat het vastgoedbezit van de betreffende bestuurders en commissarissen niet nadelig is voor de woningcorporaties en dat er voldoende maatregelen zijn genomen om (de schijn van) belangenverstrengeling te voorkomen. De Aw heeft daarbij ook beoordeeld of de woningcorporaties hierover transparant verantwoorden in hun jaarverslag.
In 10 casussen is de betreffende commissaris inmiddels af- of teruggetreden en in enkele casussen heeft de bestuurder zijn vastgoedbezit afgestoten. In een beperkt aantal casussen volgde de Aw de conclusie van de RvC niet en heeft de Aw aanvullende acties gevraagd. Bij enkele corporaties is de uitkomst hiervan nog onderwerp van gesprek.
Vertrouwen in de toekomst
De Aw concludeert dat het zelfregulerend vermogen van de corporatiesector over het algemeen voldoende is en het intern toezicht door de RvC’s in voldoende mate werkt bij de herbeoordeling van vastgoedbezit van bestuurders en commissarissen. De Aw heeft daarom vertrouwen in de stappen die de sector zelf zet om (de schijn van) belangenverstrengeling nu en in de toekomst te voorkomen. Om vast te stellen dat dit vertrouwen gerechtvaardigd blijft, kan de Aw steekproefsgewijs het vastgoedbezit beoordelen.
Onderzoek Aw
Het onderzoek onderstreept dat integriteit een werkwoord blijft: ook in het reguliere risicogerichte governancetoezicht worden daarom periodiek gesprekken gevoerd met bestuurders en RvC’s van woningcorporaties over het voorkomen van (de schijn van) belangenverstrengeling en niet-integer handelen.
Meldplicht en aangepast formulier
De Aw uitte in 2023 zorgen over de mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling en de werking van het moreel kompas in de corporatiesector. Onderzoek van Nieuwsuur naar vastgoedbezit van bestuurders en commissarissen van woningcorporaties zette de schijnwerpers op deze ogenschijnlijke belangenverstrengeling in de corporatiesector. Veel van de onderzochte casussen vastgoedbezit waren niet bekend bij de Aw ondanks de meldplicht die voortkomt uit de vraag naar de mogelijke (schijn van) belangenverstrengeling die geldt bij de (her)benoeming van bestuurders en commissarissen. De Aw publiceert uiterlijk begin mei een aangepast formulier voor de aanvraag van een zienswijze geschiktheid en betrouwbaarheid bij een voorgenomen (her)benoeming voor een bestuurder of lid van de RvC van een woningcorporatie. Hierin wordt de meldplicht nog eens verduidelijkt.
Aanbevelingen Aw
Ook heeft de Aw 5 aanbevelingen gepubliceerd ter voorkoming van (de schijn van) belangenverstrengeling en voor verdere professionalisering van de sector. De Aw wil de sector hiermee aanmoedigen om alert en kritisch te blijven op (potentiële) risico’s. Daarbij moet breder worden gekeken dan alleen naar de risico’s die kleven aan vastgoedbezit. De Aw benadrukt de eigen verantwoordelijkheid van woningcorporaties om het tegengaan van belangenverstrengeling op basis van goede governance te waarborgen.